اگر چه ثبت و راه اندازی یک شرکت و تبدیل شدن به یک شخصیت حقوقی اولین گام برای رسیدن به اهداف بزرگتر و سود بیشتر در بین اشخاص حقیقی می باشد و تامین بسیاری از نیاز های کشور در قالب شرکت های اقتصادی حاصل می گردد ولی در این میان هستند بسیاری از نیازها و خدماتی که برای کشور اهمیت فراوانی دارند و تامین آنها جزء لا ینفک و ضروری هر جامعه ای محسوب شده و توان برآوردن این نیاز ها در بخش های کوچک اقتصادی و شرکت های متفاوت خرد امکانپذیر نمی باشد و یا به سختی و به تعداد کمی شرکت می توان پیدا کرد که از عهده آنها بر آمده و اغلب نیز نیازمند یاری دولت و بانک ها و موسسات مالی مختلف می باشند.
برای این دسته فعالیت ها که اغلب فعالیت های ملی و یا فرا ملی هستند و منافع انها نه تنها باعث رشد و ترقی صاحبین شرکت ها می شود که عملکرد آنها باعث ارتقاء سطح ملی در داخل و ابعاد بین المللی خواهد شد باید اقدام به ثبت شرکت سهامی عام نمود. این شرکت ها با توجه به اینکه می توانند اغلب سرمایه خود را با فروش سهام در بین مردم تامین نمایند قدرت مالی کافی برای تامین نیاز های ملی در سطح داخلی و بین المللی را خواهند داشت و در همین راستا سود آوری فراوانی نیز برای صاحبین خود به همراه دارند .
انجام پروژه های بزرگ اقتصادی در قالب های مختلف اقتصادی یک ضرورت در کشور عزیزمان ایران محسوب می شود .این شرکت های سهام خود را در قالب های بسیار کوچک که با سرمایه اندکی قابل خرید برای عموم مردم باشد به آنها می فروشند و با این روش مردم نه تنها در آبادانی آن بخش از فعالیت های شرکت در کشور سهیم خواهند بود بلکه با این سهم می توانند همواره از سود و پیشرفت شرکت بهره برده و بدون دخالت و یا انجام فعالیتی در این شرکت ها ماهیانه سود خود را دریافت نموده و یا این سود را به سهام جدید با اعلام شرکت تبدیل نمایند .
این قطعات کوچک سهام تبدیل به سرمایه بزرگی برای شرکت سهامی عام شده که همین موضوع باعث می شود موسسین و مدیران شرکت بتوانند شرکت را به نحو احسنت اداره و سرمایه حاصله را در جریان گردش صحیح اقتصادی قرار دهند . این موضوع دو اثر مثبت در پی خواهد داشت : اول اینکه سود سرمایه گذاری و فعالیت های شرکت نصیب موسسین و سهامداران شرکت شده و بین آنها تقسیم خواهد شد و دوم اینکه باری از دوش دولت و کشور برداشته خواهد شد و در پی آن عمران و آبادانی برای کشورمان به همراه خواهد داشت. به همین دلیل دولت نیز همواره از تاسیس شرکت های سهامی عام استقبال کرده و زمینه های پیشرفت و تسهیل فرآیند های کار آنها را فراهم می نماید .
اما شرکت سهامی عام چیست ؟
شرکت های سهامی شرکت هایی هستند که سرمایه آنها به قطعات مساوی سهام تقسیم و بین سهامداران به میزان سرمایه تقسیم می شود. اما در صورتیکه موسسین این نوع شرکت ها بیشتر سرمایه شرکت را با فروش و واگذاری سهام به مردم تامین نمایند این نوع شرکت سهامی را شرکت سهامی عام می نامند که باید بلافاصله قبل و بعد از نام اصلی شرکت عبارت سهامی عام آورده شود و در تمامی نامه ها و مدارک معتبر سازمان نیز باید نام شرکت با رعایت عنوان سهامی عام آورده شود .
هر چند برای تاسیس و ثبت شرکت سهامی عام تنها داشتن 5 میلیون ریال سرمایه اولیه کفایت می کند ولیکن با توجه به اینکه اساس تشکیل این نوع شرکت ها انجام پروژه های مهم و بزرگ داخلی و بین المللی می باشد باید برای تامین سرمایه به میزان لازم بلافاصله موسسین اقدام به تهیه و عرضه سهام به عموم مردم نموده و میزان سرمایه مورد نیاز خود را تامین نمایند .حال چنانچه سرمایه شرکت سهامی عام در هر زمان و بنا بر هر دلیلی از میزان استاندارد تعیین شده کمتر شود شرکت باید بلافاصله سرمایه از دست رفته را جبران وگرنه شرکت باید منحل و یا تبدیل شود در غیر اینصورت هر سهامدار با مراجعه به مراجع قضایی می تواند انحلال شرکت را از این نهاد درخواست نماید .
چگونه باید برای ثبت شرکت سهامی عام اقدام نمود ؟
همانگونه که بالا اشاره شد شرکت سهامی عام به حداقل 500 هزار تومان سرمایه برای ثبت نیاز دارد . از این میزان باید موسسین شرکت حداقل 20% را تعهد نموده و حداقل 35% از مبلغ سرمایه اولیه در حسابی به نام شرکت و در نزد یکی از بانک های ذی صلاح جمهوری اسلامی ایران سپرده گذاری شود . پس از آن نوبت به تهیه اظهار نامه ، اساسنامه و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام می باشد .حتما دقت داشته باشید برای تهیه اظهارنامه ، اساسنامه و طرح اعلامیه پذیره نویسی با یک مشاوره خبره مشورت و از تخصص او برای این منظور استفاده نمایید. اظهارنامه و اساسنامه شاکله و استخوان بندی اصلی شرکت سهامی شما است و با نگاهی به سایر شرکت های سهامی می توان نتیجه گرفت که شرکت های سهامی بزرگ عمدتا به یک فعالیت یا حرکت بسنده نکرده و تنوع عملیاتی فراوانی را در ساختار خود ایجاد کرده اند . بنابر این اگر می خواهید شرکت سهامی قدرتمندی ثبت نموده و دامنه سود آوری و فعالیت خود را محدود نکرده و یا اینکه بعدا به مشکلات قانونی و حقوقی مختلف دچار نشوید بهتر است حتما با مشاورین و متخصصین ثبت شرکت و ثبت برند نوبل برای این منظور مشاوره نمایید .
پس از اینکه اظهار نامه و اساسنامه شما به همراه طرح پذیره نویسی سهام آماده شد باید تمامی موسسین آنها را امضاء و به اداره ثبت شرکت ها تسلیم شده و رسید دریافت گردد .
در صورتیکه تامین بخشی از سرمایه در تعهد سهامداران از طریق سرمایه غیر نقد توافق شود باید عین آن و یا مدارک مالکیت آن در بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب باز شده تودیع شود و گواهی از بانک دریافت گردد تا با ضمیمه اظهار نامه ، اساسنامه و طرح پذیره نویسی به اداره ثبت شرکت ها به منظور طی شدن فرآیند ثبت شرکت ارائه شود . بر اساس ماده 10 لایحه اجرایی قانون تجارت اداره ثبت شرکت ها پس از بررسی مدارک دریافتی و با تطابق دادن آنها با قوانین ثبت شرکت ها و قوانین تجاری ایران و در صورت موافقت اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی را می تواند صادر نماید . با کتسب این اجازه اعلامیه پذیره نویسی توسط موسسین باید در روزنامه کثیر الانتشار و یک روزنامه رسمی دیگر آگهی و ضمناً در همان بانکی که تعهد سهام نزد آن به عمل آمده تا مدت معینی در معرض دید قرار بگیرد .
علاقمندان به خرید سهام ارائه شده می توانند به بانک اعلام شده مراجعه و اوراق تعهد سهام را امضا و میزان مجموع سهام خریداری شده را به حساب شرکت واریز نمایند و رسید آن را دریافت کنند. این اوراق در دو نسخه تنظیم می شوند که هر دو نسخه باید با قید تاریخ و امضاء پذیره نویس و یا قائم مقام قانونی آن همراه شود تا یک نسخه در بانک بایگانی و نسخه دوم به همراه رسید و مهر بانک به پذیره نویس تحویل داده می شود .
چنانچه این اوراق توسط فردی به نمایندگی از نفر اصلی خریداری و امضاء شود این فرد باید سمت ، آدرس و هویت کامل خود را در ورقه نوشته و مدارک مزبور ورقه تعهد سهم خواهد شد . با امضاء ورقه سهم در واقع پذیره نویس اساسنامه شرکت را قبول و تصمیمات مجامع عمومی شرکت را پذیرفته است . پس از پایان تاریخ عرضه و فروش سهام باید موسسین شرکت ظرف حداکثر یک ماه اقدام به بررسی اوراق و تعهدات دریافتی نموده و با احراز شدن صحت پذیره نویس ها باید حداقل 35% مبلغ سرمایه شرکت از طریق این اوراق تادیه شده باشد در غیر اینصورت باید مجددا اقدام به فروش و عرضه سهام نمایند و با تادیه 35% مبلغ سرمایه شرکت باید از مجمع عمومی موسسین برای تشکیل جلسه دعوت به عمل آید .
تشکیل جلسه مجمع عمومی موسسین به منظور بررسی و احراز پذیره نویسی کلیه سهام شرکت و پرداخت مبالغ توافق شده و در نهایت تصویب اساسنامه می باشد. در همین جلسه نیز باید سمت افراد هیئت مدیره و مدیران شرکت تعیین و شروح وظایف مدیر عامل نیز در صورتیکه به هیئت مدیره واگذار نشده باشد تعیین می شود و بازرسین اصلی و عالی البدل نیز باید معرفی شوند . با معرفی مدیران و بازرسین باید این افراد کتباً رضایت خود را برای تصدی این سمت ها اعلام دارند . با طی این موارد اقدامات مورد نیاز برای ثبت شرکت به اتمام رسیده و شرکت ثبت شده خواهد بود .
در نهایت باید اساسنامه ، صورتجلسه تایید شده مجمع عمومی موسسین که در آن سمت مدیران و بازرسین تعیین شده باشد ، رضایت نامه مدیران و بازرسین شرکت ، صورتجلسه هیئت مدیره به انضمام سایر مدارک مورد نیاز برای اداره ثبت شرکت ها در جهت تکمیل پرونده ثبتی شرکت ارسال می شود. لازم به توضیح و تذکر است که با تکمیل این اقدامات باید شرکت ظرف مدت حداکثر 6 ماه از تاریخ ارائه و تسلیم اظهارنامه ثبت شود در غیر این صورت هر کدام از موسسین و یا پذیره نویسان به عنوان سهامدار می توانند درخواست گواهی حاکی از عدم ثبت شرکت را بنماید . در این صورت اداره ثبت شرکت ها این گواهی را صادر و به بانکی که تعهد سهام و تادیه وجوه در آنجا انجام گرفته ارسال می دارد . در این حالت موسسین و پذیره نویسان باید به بانک مراجعه و تعهد نامه و وجوه دریافتی را به سهامداران مسترد دارند . موسسین و پذیره نویسان نمی توانند هزینه ثبت و راه اندازی شرکت را از پرداختی سهامدارن کم کنند و باید کل مبلغ پرداخت شده آنها مسترد شود و تمامی هزینه های انجام گرفته برای ثبت شرکت تاکنون به عهده خود موسسین می باشد .
مدارک لازم جهت کسب اجازه پذیره نویسی شرکت در شرف تاسیس سهامی عام از مرجع ثبت شرکتها
- دو نسخه طرح اظهارنامه شرکت سهامی عام
- دو نسخه طرح اساسنامه شرکت سهامی عام
- دو نسخه طرح اعلامیه پذیره نویسی
- گواهی بانکی مبنی بر واریز حداقل ٣۵% سرمایه تعهد شده توسط موسسین
- فتوکپی شناسنامه موسسین
مدارک لازم جهت تاسیس شرکت سهام عام
- دو نسخه اظهارنامه
- دو نسخه اساسنامه
- دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی موسسین
- دو نسخه صورتجلسه هیات مدیره
- آگهی دعوت مجمع موسسین در روزنامه تعیین شده
- فتوکپی شناسنامه مدیران ( در مورد اشخاص حقوقی ارائه برگ نمایندگی الزامی است )
تذکر : اگر مدیران تعیین شده جزء اشخاص حقوقی باشند باید برگه نمایندگی از آنها ارائه شود
- گواهی بانکی مبنی بر واریز حداقل ٣۵% سرمایه شرکت
- ارائه مجوز یا موافقت اصولی یا مجوز از مراجع ذیصلاح در صورت نیاز
ضمن اینکه همانگونه در بالا اشاره شد برای ثبت شرکت موارد زیر نیز باید در نظر گرفته و الزاماتً رعایت شود :
- حداقل سرمایه مبلغ پنج میلیون ریال باشد.
- حداقل ٢٠% سرمایه تعیین شده توسط موسسین تعهد گردد و ٣۵% از میزان تعهد شده پرداخت گردد.
- اظهارنامه و طرح اساسنامه و طرح اعلامیه پذیره نویسی به امضای موسسین رسیده باشد.
- و در صورت نیاز به دریافت مجوز برای فعالیت از سازمان و یا نهادی باید قبل از ارائه سایر مدارک مجوز مربوطه از نهاد ذی ربط اخذ و پیوست مدارک شود .
نحوه انتخاب مدیران
مجمع عمومی موسسین در بدو افتتاح و راه اندازی شرکت سهامی عام باید ابتدا هیئتی را برای اداره امور و انجام مسئولیت های مربوطه تعیین و به اداره ثبت شرکت ها معرفی نماید . این هیئت تحت عنوان هیئت مدیره باید از بین سهامداران انتخاب و معرفی شوند و بصورت دوره های 2 ساله باید سمت آنها تمدید و یا نفراتی جایگزین آنها شده و مجددا طبق صورتجلسه ای مراتب به اطلاع اداره ثبت شرکت ها برسد . چیزی که در این میان بسیار حائز اهمیت است سهامدار بودن نفرات تعیین شده برای هیئت مدیره می باشد . بدین منظور چنانچه فردی از خارج شرکت و نفراتی غیر سهامدار برای تصدی پستی در هیئت مدیره شرکت مد نظر باشد باید قبل از تصدی عنوان خود اقدام به خرید سهام به میزان تعیین شده نموده و سپس حکم آن ابلاغ شود .
موضوعی که شاید بسیاری از موسسین شرکت های سهامی عام را با دغدغه روبه رو کرده باشد همین موضوع انتخاب مدیران از بین سهامداران می باشد. چرا که بسیاری از مواقع شاهد هستیم که در بین سهامداران و حتی موسسین یک شرکت سهامی عام شاید فردی با توان مناسب برای تصدی برخی از عناوین مدیریتی مثلا مدیر عاملی این شرکت را ندارد و همین موضوع باعث شود دست به دامن مدیرانی خارج از سهامدارن شرکت شوند که البته برای این منظور باید اقداماتی را انجام دهند. مثلا باید برای فرد جدید الورود سهم اضافه شود .
داشتن دانش و تخصص مدیریت برای اداره شرکت های سهامی عام بسیار اهمیت دارد . به همیتن دلیل بسیاری از متقاضیان ثبت شرکت سهامی عام ابتدا فردی با مشخصات مورد نظر خود برای تصدی مدیریت شرکت را انتخاب نموده و پس از آن و با دریافت رضایت آن اقدام به ثبت شرکت می نمایند . اینکه در این خصوص و برای اینکه مدیریت این شرکت ها به دست افراد بی کفایت و نا بلد نیافتد و افراد صاحب تخصص و مدیران کار آزموده شاید زیر بار خرید سهام شرکت های بخصوص نو پا نشوند دغدغه ای برای شرکت ها است و اصلاح این قانون شاید یکی از مواردی باشد که بسیاری از سهامداران و موسسین شرکت های سهامی عام خواهان آن هستند.
حال برای جبران این نقیصه راهکاری دیگری که برخی از موسسین به آن روی آورده اند تخصیص قسمتی از سهام سهامداران به مدیرانی با کفایت و کاردان می باشد که البته به منظور اطمینان از اینکه پس از طی دوره مدیریت خود سهم را به صاحبان سهام برگشت می دهد اقدام به دریافت تعهد نامه ای از او می نمایند که اینکار شاید اقدامی برای جبران مافات محسوب شود ولیکن خیلی موثر نبوده و تنها پادزهری موقتی خواهد بود .
در لایحه اصلاح قانون تجارت مصوب سال 1347 برای اولین بار واژه اداره شرکت توسط هیئت مدیره توسط قانونگذار برده شده است که البته هیچ تعرفی در آن از مدیریت دیده نمی شود .تنها در ماده 107 لایحه مذکرو شاهد تاکید بر انتخاب هیئت مدیره شرکت های سهامی از بین صاحبین سهام می باشیم . در این ماده چنین آورده شده است : شرکت سهامی به وسیله هیئت مدیره ای که از بین صاحبان سهام انتخاب شده وکلا یا بعضا قابل عزل می باشند اداره خواهد شد.
اما اگر بخواهیم تعریفی از مدیران ارائه نماییم خارج از مباحث قانونی آن می توان چنین عنوان کرد : مدیران افرادی کار دان و با کفایت و صلاحیت برای اداره شرکت های سهامی می باشند که توسط سهامداران و برای مدت مشخصی تعیین و بریا اداره اموری مشخص و تعریف شده به کار گمارده می شوند . اگر چه طبق ماده 47 قانون تجارت اداره شرکت سهامی به عهده یک یا چند نفر به عنوان نماینده شرکاء در سمت مدیریت می باشد ولی در هیچ کجای قانون ذکر شده اسم از هیئتی بودن اداره شرکت های سهامی نشده است هر چند کار اداره شرکت عملا به عهده هیئت مدیره می باشد .
همچنین طبق ماده 107 قانون تجارت حداقل نفرات تشکیل دهنده هیئت مدیره شرکت های سهامی عام باید 5 نفر باشند ولی در خصوص شرکت سهامی خاص در هیچ مجاری قانون حداقلی تعیین نشده است و فقط ماده 3 لایحه اصلاحی قانون تجارت بطور اطلاق تعدا شرکاء را برای شرکت سهامی خاص حداقل 3 نفر تعیین کرده است . به دنبال آن و در ماده 4 ذکر شده که شرکت سهامی بر دو نوع خاص و عام می باشد که همین موضوع باعث می شود گمانه زنی برای حداقل تعداد نفرات هیئت مدیره برای هر دو شرکت سهامی عام و خاص 3 نفر می شود در حالی کحه در ماده 107 تعداد اعضاء هیئت مدیره شرکت های سهامی عام را 5 نفر آورده است .
حال این سئوال بوجود می آید که شرکت های سهامی عام که با حداقل 3 نفر عضو تشکیل می شوند چگونه باید 5 نفر در هیئت مدیره آن عضو باشند ؟ برای اینکه ابهام برطرف شود می توان اینگونه استنباط کرد که ماده 107 وارد بر ماده 3 بوده و اطلاق آن در خصوص شرکت های سهامی عام از بین می رود و به این شکل ماده 3 را تخصیص می دهیم .
اما موضوع دیگر اینکه در هیچ یک از مواد لایحه اصلاحی قانون تجارت برای حداکثر تعداد نفرات هیئت مدیره شرکت های سهامی خاص و عام نمی توان سقفی تعیین کرد . یعنی با هر تعداد نفر می توان تشکیل هیئت مدیره داد و این موضوع می تواند در بسیاری از شرکت ها باعث اختلال و بی نظمی شده و نظرات مختلف و عدم جمع بندی در یک موضوع کوچک را به همراه داشته باشد . در این مورد نیز به نظر می رسد نیاز باشد لایحه اصلاحی توسط مقنن تهیه و به اجرا درآید تا از مشکلات فعلی و آینده جلوگیری شود .
حال با توجه به اینکه حداقل نفرات تعیین شده برای هیئت مدیره شرکت سهامی عام 5 نفر می باشد و این نفرات باید توسط سهامداران تعیین شوند موارد زیر حائز اهمیت می باشد :
- تنها سهامداران می توانند عضو هیئت مدیره شرکت های سهامی عام شوند و نمی توان یان اعضاء را از افراد خارج از شرکت و غیر سهامدار انتخاب نمود.
- مجمع عمومی فوق العاده در هر زمان و بنا بر هر دلیلی می تواند هر کدام از اعضاء هیئت مدیره را عزل و جانشین وی را انتخاب و معرفی نماید .
هر چند برخی از منتقدین و علمای علم تجارت معتقدند که مدیر جزیی از ارکان شرکت محسوب می شود که در هر شرایطی نمی تواند استعفاء نموده وباید وظایف خود را در برخی شرایط هم به نحو احسنت انجام دهد بنابر این نباید عزل مدیر و یا اعضاء هیئت مدیره نیز به همین راحتی و با یک نتیجه گیری باشد و باید مطابق با شرایط و فرصت هایی این موضوع تعیین شود . این موضوع در ماده 107 قانون تجارت نیز به پیش بینی شده است این ماده مدیر را از ارکان اجرایی شرکت می داند که این ارکان نمی توانند در هر شرایطی استعفاء کنند . البته در قانون نیز مرجعی برای عزل اعضاء هیئت مدیره به صراحت معرفی نشده است . اما با عنایت به ماده 72 لایحه اصلاحی قانون تجارت مجمع عمومی شرکت سهامی از اجتماع صاحبین سهام تشکیل می شود و این اجتماع حق دارد بدون ارائه هیچ دلیلی هر کدام از اعضاء و یا کل هیئت مدیره را در هر زمان عزل نمایند .
- اعضاء عزل شده از هیئت مدیره نمی توانند بابت این عزل از شرکت مطالبه ضرر و زیان نمایند . مگر اینکه عزل این مدیران طبق قواعد عام در شرایطی انجام شده باشد که موجد مسئولیت مدنی مسئولان عزل باشد . طبق اصل 40 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هیچ کس نمی تواند برای مطالبه حق خود اقدام به خسارت به غیر و یا منافع عمومی نماید . به موجب این قانون در صورتیکه مصادیق ارائه شده نشان دهنده سوء استفاده از حق مدیر عزل شده باشد ، ایشان می تواند ادعای خسارت و مطالبه نماید. بدین منظور باید با ارائه مدارک محکمه پسند به مراجع قضایی و از طرق قانونی اقدام نماید.
- با توجه به اینکه رابطه اعضاء هیئت مدیره با شرکت رابطه کارگری و کارفرمایی نیست در صورتیکه هر کدام از اعضاء هیئت مدیره با شرکت و بنا بر هر دلیلی قطع همکاری نمایند مرجع رسیدگی به شکایت و حل اختلاف آنها مراجع حل اختلاف در قانون کار مامور رسیدگی به پرونده آنها نخواهند بود زیرا آنها مشمول قوانین اداره کار نمی شوند .برای مطالبه خسارت و حل اختلافات باقیمانده خود با شرکت باید مدیر به دادگستری مراجعه و در آنجا دادخواست نماید .
همانگونه که آورده شد اعضاء هیئت مدیره از سوی مجمع عمومی قابل عزل می باشند . اما توجه به این نکته باعث اشکال در این موضوع می شود که مجمع عمومی تنها اختیار دارد درباره موضوع هایی که در دستور جلسه هست بحث و تصمیم گیری نمایند و مدیران این شرکت ها حاضر به درج این موضوع در دستور جلسه نمی باشند . اما برای حل این معضل چکار باید کرد ؟ دو راه برای این موضوع می توان پیشنهاد داد . اول اینکه چنانچه صاحبان سهام از عملکرد هیئت مدیره ناراضی هستند ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت را تصویب ننمایند . عدم امضاء این موارد رای به بی اعتمادی به اعضائ هیئت مدیره خواهد داد و چون امور شرکت بلاتکلیف می شود خود مدیران اقدام به استعفاء نموده و یا در همان لحظه و با توجه به اطمینان از عدم اعتماد شما خودشان استفاء می دهند .و یا اینکه حداقل یک پنجم سهامداران کتبا درخواست تشکیل مجمع عمومی فوق العاده برای تعیین تکلیف و عزل مدیران را بنمایند . در اینصورت هیئت مدیره مجبور و مکلف به دعوت مجمع عمومی بصورت فوق العاده خواهد شد. در این حالت نیز مجمع به راحتی می تواند مدیران را عزل نماید حتی اگر در دستور جلسه چنین چیزی قید نشده باشد .
حال چنانچه مدیر عزل شده از هیئت مدیره جزء کارکنان شرکت باشد عزل آن نمی تواند و نباید خللی در رابطه کارمندی او ایجاد نماید و فعالیت او در شرکت باید همچنان ادامه پیدا کرده و آسیبی به آن وارد نشود .همچنین عزل مدیر از هیئت مدیره نمی تواند به سهم او از شرکت آسیبی وارد نماید و او همچنان از سهامداران شرکت باقی خواهد ماند مگر اینکه اقدام به واگذاری سهم خود از طرق قانونی نماید .
- سمت مدیریت در هیئت مدیره شرکت های سهامی عام یک تکلیف است که با رضایت فرد به او واگذار شده و باید توسط خود او انجام پذیرد و نمی تواند این وظیفه را واگذار نماید. زیرا این یک وظیف تعیین شده برای شخص است و نه یک حق که قابل واگذاری باشد .
قبلا در مقررات شرکت های سهامی موضوع قانون تجارت مصوب شده در سال 1311 به مدیران اجازه واگذاری سمتشان داده شده بود . برای این موضوع دو شرط را باید در نظر می گرفتند و سپس اقدام به تعیین جانشین برای خود می کردند. اول اینکه در اساسنامه شرکت به صراحت چنین اجازه ای به مدیر داده شده بود و دوم اینکه سایر مدیران با این موضوع مشکلی نداشتند و چنین اجازه ای را به او می دادند .ولی در هر صورت جوابگو و متعهد فعالیت صورت گرفته خود شخص بود و امر تعیین جانشین برای خود رفع تکلیف از فرد نمی کرد .
در ماده 49 قانون تجارت در لایحه اصلاحی این قانون واگذاری سمت مدیریت در هیئت مدیره فقط برای شخص مدیر عامل پیش بینی شده است .به موجب ماده 124قانون مذکور تعیین یک نفر به عنوان مدیر عامل شرکت از وظایف هیئت مدیره می باشد و به موجب ماده 108 لایحه اصلاحی قانون تجارت تعیین اعضاء هیئت مدیره نیز بر عهده مجمع عمومی موسسین و مجمع عمومی عادی می باشد .
چیزی که مشخص است این است که انتخاب اعضاء هیئت مدیره فقط در بدو تاسیس توسط مجمع عمومی موسسین انجام می پذیرد و پس از ان باید برای عزل و تمدید و جایگزینی نفرات هیئت مدیره مجمع عمومی عادی تصمیم گیری نمایند . برای این منظور رسم بر این است که در هنگام راه اندازی و ثبت شرکت سهامی برابر با ماده 20 لایحه اصلاحی قانون تجارت اولین نفرات تشکیل دهنده هیئت مدیره توسط موسسین در صورتجلسه ای تعیین و با ذکر نام و سمت آنها در صورتجلسه و تایید همه موسسین ، توافق آنها نیز کتبا دریافت و به اداره ثبت شرکت ها برای ثبت شرکت به انضمام سایر مدارک مورد نیاز ارسال می شود .
مطابق با بند 3 ماده فوق الذکر انتخاب مدیران و بازرسان باید طبق صورتجلسه ای با امضاء تمام موسسین صورت پذیرد که البته به نظر می رسد به این ترتیب توافق همه سهامداران برای اعضاء هیئت مدیره دریافت شده است .
در اینصورت اگر شرکت بخواهد با تشکیل مجمع عمومی موسسین نسبت به تعیین نفرات هیئت مدیره و بازرسین اقدام نماید با توجه به سهامی بودن این نوع شرکت ها و گاها عده زیاد سهامداران به نظر این کار بسیار مشکل می آید و باید شاید گاهی ماه ها برای این تغییرات و انتخابات وقت صرف شود لذا در ماده 75 لایحه اصلاحی قانون تجارت برای حل این معضل چنین آورده شده است : در مجمع عمومی موسسین حضور عده ای از پذیره نویسان که حداقل نیمی از سرمایه شرکت را تعهد نموده باشند ضروری است . پس تشکیل جلسه مجمع عمومی موسسین با حضور سهامداران نیمی از سرمایه شرکت ممکن می شود. حال در صورتیکه در اولین دعوت حداقل نفرات مورد نظر حاصل نشد باید مجددا دعوتنامه ارسال شود .
امیدوارم این مقاله کوتاه توانسته باشد کمک مختصری به هم وطنان عزیزمان برای آشنایی هر چه بیشتر با شرکت سهامی عام کرده باشد. برای ثبت شرکت سهامی عام بهتر است قبل از هر اقدامی با مشاوران و متخصصان این حوزه در ثبت شرکت و ثبت برند نوبل تماس حاصل فرمایید.