هر آنچه باید در خصوص سهام بدانید

هر آنچه باید در خصوص سهام بدانید

در ماده 24 بخش 2 قانون تجارت  سهم به قسمتی از سرمایه شرکت در شرکت های سهامی اطلاق می شود که مشخص کننده میزان مشارکت ، تعهدات ، منافع  و خسران هر یک از شرکا می باشد . هر فرد در واقع با ورود میزانی از سرمایه به شرکت های سهامی تعدادی از این سهام را بنا بر تعریف در اساسنامه شرکت دریافت می کند و این میزان سهام در ورقه سهم هر فرد تعیین می شود . ورقه سهم یک برگه بهادار و قابل انتقال به غیر می باشد که در بر دارنده میزان سهم و تعداد سهام هر فرد شریک در شرکت های سهامی می باشد .

سهام در شرکت های سهامی یا با نام است و یا بی نام . اوراق سهام همگی دارای شکل واحدی هستند که تنها شماره سریال هر برگه سهام ان را با دیگر برگه ها متمایز می کند، این برگه باید امضاء حداقل دو نفر از صاحبین امضاء مجاز تعیین شده در اساسنامه شرکت را دارا باشد. در صورتیکه در  سهام  مربوط به برخی از موسسین و سهامداران با رعایت مفاد قانونی مزایایی گنجانده شود این نوع سهام را سهام ممتاز می نامند.

سهام همه سهامداران مجموعا تشکیل دهنده میزان سرمایه شرکت می باشد. سهام های با نام مربوط به شرکت های سهامی خاص می باشد. در برگه این نوع سهام نام فرد سهامدار درج می شود و انتقال این نوع سهام منوط به کسب تکلیف از مجمع عمومی فوق العاده شرکت سهامی خاص می باشد . سهام بی نام دارای نام و مشخصاتی در برگه سهام نمی باشد و سهامدار می تواند بدون کسب تکلیف از مجمع عمومی فوق العاده و یا هر مجمع دیگری و با اختیار کامل نسبت به انتقال سهام خود در هر زمان اقدام نماید . البته یان نوع سهام مربوط به شرکت سهامی عام می باشد.

هر برگه سهام دارای اطلاعاتی می باشد که به موجب ماده 26 قانون تجارت باید حتما در ان لحاظ شود . این اطلاعات عبارتند از :

• عنوان شرکت سهامی و شماره ثبت و شناسه ملی شرکت
• مبلغ سرمایه تعهد شده و تادیه شده شرکت
• تعیین نوع سهام ( با نام و یا بی نام )
• مبلغ اسمی هر سهم و مقدار پرداخته شده آن
• تعداد سهامی که هر برگه سهام نماینده آن می باشد .

صدور و انتشار ورقه سهم زمانی ممکن است که شرکت ابتدا به ثبت رسیده باشد . بنا بر این ابتدا باید شرکا با هم توافق نموده واقدام به ثبت شرکت نمایند و به منظور اینکه مشکلی برای سهم آنها در شرکت به وجود نیاید می توانند طی توافقنامه میزان سهم خود را مشخص و اقدام به صدور سهام موقت نمایند . به این سهام موقت اصطلاحا گواهینامه سهام موقت گفته می شود  و باید به افراد ذی نفع تحویل داده شود تا پس از ثبت شرکت بتوانند مطابقع آن سهام شرکت را دریافت نمایند .

مطابق ماده 27 قانون تا زمانیکه اوراق سهام اصلی صادر نشده است شرکت باید به سهامداران خود این گواهینامه های موقت سهام را تحویل بدهد . زمان اعتبار این گواهینامه های مادامی است که ورقه سهم افراد به آنها تحویل داده شد که البته این زمان نباید از 1 سال بیشتر باشد و پس از آن باید گواهینامه ها دریافت و ابطال گردد .

همچنین صدور گواهینامه موقت سهم و اوراق ثبت تنها برای شرکت هایی معتبر و مجاز است که در حال ثبت  شدن باشند و یا اینکه شرکت را قانونا به ثبت رسانده باشند . شرکت هایی که هنوز به ثبت نرسیده و یا غیر قانونی فعالیت می کنند نمی توانند اقدام به صدور چنین ورقه هایی نمایند .

از طرفی هم هر ورقه سهمی دارای یک مبلغ اسمی می باشد  که این مبلغ اسمی  در اوراق سهام لحاظ گردید  و  ممکن است با  ارزش واقعی سهم که ملاک داد و ستد در بازار سهام و یا بورس می باشد تفاوت اساسی داشته باشد .در واقع عملکرد شرکت بر اعتبار این سهم ها تاثیر مستقیم دارد . هر چه فعالیت شرکت موثر تر و بهتر بوده باشد میزان اعتبار سهام بالاتر است و هر چه عملکرد بدتر و ضعیف تری داشته باشد اعتبار سهام پایین تر خواهد بود .

اوراق سهام دارای حداقل و حداکثر مبلغ اسمی تعریف شده ای نیستند زیرا قانونگذار برای این مورد سکوت کرده است  ولی در شرکت های سهامی عام مبلغ هر سهم را حداکثر 1000 تومان دیده است .هدف از تعیین  سقف ارزش برای قطعات سهام در شرکت های سهامی عام  عمومیت دادن به این سهم ها  و محدود نساختن آنها می باشد تا نفرات و تعداد بیشتری بتوانند این سهم را خریداری نمایند . این مبالغ باید بصورت تساوی تعیین شوند و تنها میزان سرمایه گذاری و آورده هر فرد در شرکت می تواند ارزش ورقه سهم را با تعداد سهم مندرج در آن بالا و پایین بیاورد و نمی توان برای برخی از سهم ها ارزش بیشتر و یا برای برخی ارزش کمتر منظور کرد .

انواع سهام  در شرکت های سهامی

قانون تجارت سهام را به با نام ، بی نام و  ممتاز می شناسد و تعریف می کند .

• سهام با نام

سهام با نام همانگونه که از اسمش مشخص است حاوی نام صاحب سهم می باشد و نام او در ورقه سهم قید می شود . برای انتقال سهام با نام تنها باید با اجازه مجامع عمومی فوق العاده و در دفاتر ثبت قانونی اقدام شود . در هنگام انتقال سهم باید خود فرد فروشنده و خود فرد خریدار و یا وکلای منسوب به آنها در دفاتر ثبت حضور داشته باشند . اگر تمام مبلغ اسمی سهم پرداخت نشده باشد  نشانی دقیق انتقال دهنده در دفتر ثبت سهام شرکت قید می شود و امضاء خود انتقال دهنده و یا وکیل او در یافت می شود و از ارزش ورقه سهام چیزی کاسته نخواهد شد و معتبر می باشد . در این انتقال هر گونه تغییر اقامتگاه هم باید لحاظ شود . ترتیب انتقال سهام با نام باید به این ترتیب بوده و سپس اداره ثبت شرکت ها هم از موضوع انتقال سهام مطلع شود  و ثبت تغییرات در شرکت انجام پذیرد . در غیر اینصورت و چنانچه انتقال سهم به هر روش دیگری انجام شود از نظر قانون اعتبار نداشته و قانونی نیست .

• سهام بی نام

سهام بی نام طبق تعریف قانون در ماده 39  به صورت سند  است در وجه حامل و یا دارنده ورقه سهام . بنابر این هر کس این ورقه را دارا باشد مالک سهم به هر میزان خواهد بود مگر اینکه خلاف آن به هر ترتیب ثابت شود . سهام بی نام حامل نامی از دارنده سهام نیست و برای نقل و انتقال این سهام نیازی به کسب تکلیف از مراجع شرکت نبوده و تنها بصورت یک داد و ستد معمولی در بین خود افراد می تواند با قرار دادی معمول انجام پذیرد . البته گواهینامه  موقت سهام بی نام درست مانند سهام با نام شناخته می شود و از نظر مالیات بر درآمد  مشمول مقررات سهام بی نام می شود .

• سهام ممتاز

سهام ممتاز دارای امتیاز هایی نسبت به سایر سهام چه با نام و چه بی نام می باشد  و اولویت بالاتری دارد . امتیازات سهام ممتاز باید در اساسنامه شرکت درج شده باشد و مجمع عمومی فوق العاده آن را تصویب کرده باشد . این امتیاز ها به ترتیب عبارتند از :

• تخفیف هایی که در پرداخت مبلغ اسمی سهام دارا هستند
• میزان سود بیشتری که به این سهام ها تعلق می گیرد.
• اعمال تسویه زودتر از موعد و پرداخت مبلغ اسمی سهام سهامداران ممتاز زمانی که خطر ورشکستگی و انحلال شرکت مطرح باشد .
• میزان نفوذ در اعمال مدیران شرکت یا توفیق و امتیاز آرا سهامداران ممتاز نسبت به  سایر سهامداران
• استثنائاتی که برای پرداخت ضرر و زیان شرکت برای این افراد منظور شده است.

سهام ممتاز تا زمانیکه شرکت در حال فعالیت می باشد می تواند با تصویب مجمع عمومی فوق العاده صاحبین سهام برای شرکت منظور شود . لذا در صورت صدور چنین مجوزی باید تمامی نفراتی که داری این سهام ممتاز هستند بصورت واضح تعیین شده و امتیازات مربوط به آنها هم مشخصا قید شود . پس از تصویب و اجرایی شدن این سهام ممتاز در صورتی می توان دوباره تغییراتی را در ان منظور کرد که مجددا مجمع عمومی فوق العاده موسسین  با رضایت دارندگان حداقل 51 درصد  سهم شرکت این موضوع را تصویب نماید .

سایر انواع سهام

در قانون تجارت انواع دیگری از سهام نیز تعریف  و مشخص شده است که عبارتند از سهام نقدی ، سهام غیر نقدی ، سهام انتفاعی  و سهام موسس .

• سهام نقدی و سهام غیر نقدی

هرگاه ارزش سهام بصورت نقد پرداخت شود سهام را نقدی می نامند . البته می تواند بخشی از آن نقدا و قسمتی از آن  تعهد شود . سهام غیر نقدی بر خلاف سهام نقدی با آورده های غیر نقدی  ایجاد می شود این اورده ها می تواند ملک ، ساختمان ، خودرو ،  ماشین آلات تولیدی  و لوازم اداری  و یا هر گونه وسیله وتجهیزاتی که یک شرکت و یا کارخانه برای ششروع و فعالیت به آن نیاز دارد . البته ممکن است این اورده غیر نقدی مورادی همچون طلا و اوراق بهادار هم باشد .

آورده های غیر نقدی در شرکت های سهامی خاص و سهامی عام باید تقویم شوند . تقویم شدن این موارد یعنی اینکه با استفاده از یک کارشناس رسمی دادگستری قیمت گذاری شده و سپس به میزان قیمت و ارزش اصلی بریا آنها سهم تعریف شود . در مواردی ممکن است آورده غیر نقدی مورد توافق مجمع نباشد که در این صورت باید تعهد دهنده فورا و ظرف مدت حداکثر یک ماه مورد تعهد خود را نقدا و یا با آورده غیر نقدی مورد تایید جبران نماید . در غیر اینصورت سهام فرد متعهد لغو خواهد شد .

از طرفی هم چانچه متعهدین به مبلغی از سهام شرکت چه بصورت نقدی و چه بصورت غیر نقدی  در زمان مشخص خود اقدام با تادیه مبالغ سهم خود نکنند و با عدم تایده این مبالغ میزان سهام و سرمایه شرکت آسیب ببیند و شرکت شرایط لازم را از دست بدهد باید بلافاصله ظرف مدت 10 روز این موضوع به اطلاع اداره ثبت شرکت ها رسانده شود تا  این مرجع گواهی نامه عدم ثبت شرکت را صادر نماید .

• سهام انتفاعی

سهام انتفاعی را در مناطق خاص و مناطق محروم تنها می توان تعریف کرد. در واقع سهام انتفاعی امتیازی است  که دولت به برخی از مناطق خاص و یا مناطق محروم به منظور آبادانی و یا انتقال برخی از صنایع به این مناطق در نظر گرفته است  و شرکت هم باید در پایان مدت فعالیت خود این دارایی را به دولت مسترد دارد . در این حالت شرکت  منافع به دست آمده را تبدیل به سهام انتفاعی می کند و نسبت به سهام سهامدارن در بین آنها تقسیم می کند . در صورتیکه سرمایه دارندگان سهام کلا پرداخت شود  سهامدارن سهام غیر انتفاعی  می توانند از شرکت صاحب سهم شوند .

• سهام موسس

سهام موسس را افراد موسس شرکت به دست خواهند اورد که البته باید این موضوع در اساسنامه قید و تایید شود . در این حالت به دلیل تلاش برای تاسیس ، ارائه ایده  و ابتکار و خلاقیت لازم برای ایجاد و تاسیس شرکت  به موسسین شرکت سهام موسس تعلق می گیرد .تفاوت این سهام با سهام عادی میزان سودی است که در این سهام وجود دارد و به طور معمول از منافع شرکت سود بیشتری را به دارندگان این سهام می دهند . البته باید میزان سود بیشتر هم در اساسنامه قید شده باشد.

تامین سرمایه در شرکت های سهامی خاص فقط توسط خود موسسین اتفاق می افتد و به همین دلیل سهامدارن شرکت سهامی خاص خود موسسین می باشند ولی در شرکت های سهامی عام از راه پذیره نویسی سهامداران عمومی و زیادی جذب شرکت می شوند و از ایده و امتیازات شرکت با تامین قسمتی از سرمایه بهره مند می شوند . فروش سهام در بورس هم تنها در شرکت های سهامی عام می تواند اتفاق بیافتد .

برای تنظیم اوراق سهام و تنظیم اساسنامه و همچنین توجه به مواد و لایحه های قانونی پذیره نویسی و تقسیم سود و زیان شرکت و دادن سهام ممتاز و … به افراد شرکت باید حتما از تخصص افراد حقوقی استفاده ببرید. به این منظور پیشنهادمی کنیم از تخصص کارشناسان مجرب ثبت شرکت و ثبت برند نوبل استفاده کرده و سهام شرکت خود را به شکل قانونی و حقوقی صحیح تنظیم نمایید تا از مشکلات آتی خیالتان آسوده باشد .